O great king’s daughter! Your eyes
From where Cupid continues to abide.
No, not eyes but two cruel torches
Which burn to ashes the hearts of the unlucky.
No, not torches but stars, which aurora
With sudden wind tosses the sea.
No, not stars but suns which burn so bright
That no mortal eye can comprehend to view.
No, not suns, but the heavens, because they have
In their color that which the heavens cannot give.
No, not the heavens, but almighty gods
In front of whom kneel all the world’s monarchs.
No, not even gods! For do gods
Rule so severely over the hearts of men?
No, not sky: For sky has only one course.
No, not sun: For the sun always rises and sets.
No, not stars: For stars only shine at night.
No, not torches: For torches fail in the storm.
No, they are everything contained in the word “eye:”
Torches, stars, suns, heavens, and gods.

Translated by Dcn. Jim

Twe oczy, skąd Kupido na wsze ziemskie kraje,
Córo możnego króla, harde prawa daje,
Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe,
Które palą na popiół serca nieszczęśliwe.
Nie pochodnie, lecz gwiazdy, których jasne zorze
Błagają nagłym wiatrem rozgniewane morze.
Nie gwiazdy, ale słońca pałające różno,
Których blask śmiertelnemu oku pojąć próżno.
Nie słońca, ale nieba, bo swój obrót mają
I swoją śliczną barwą niebu wprzód nie dają.
Nie nieba, ale dziwnej mocy są bogowie,
Przed którymi padają ziemscy monarchowie.
Nie bogowie też zgoła, bo azaż bogowie
Pastwią się tak nad sercy ludzkimi surowie?
Nie nieba: niebo torem jednostajnym chodzi;
Nie słońca: słońce jedno wschodzi i zachodzi;
Nie gwiazdy, bo te tylko w ciemności panują;
Nie pochodnie, bo lada wiatrom te hołdują.
Lecz się wszytko zamyka w jednym oka słowie:
Pochodnie, gwiazdy, słońca, nieba i bogowie.

Everything on earth is trifle, trifle throughout!
‘Tis naught, your palace was at great cost laid about;
‘Tis naught, lavish dishes are set on your table;
‘Tis naught, gold, silver are piled under your gable;
‘Tis naught, your wife is fair and of noble descent;
‘Tis naught, by your side many grandchildren attend;
‘Tis naught, your villages and large hamlets abound;
‘Tis naught, that crowds of servants follow you around;
‘Tis naught, that no one is just as intelligent;
‘Tis naught, that everybody finds you most pleasant;
‘Tis naught, that happiness stays always at your door;
‘Tis naught, you become an abbot or a prior;
‘Tis naught, though the crown of pope, emperor you wear;
‘Tis naught, Fortune raised you o’er Great and Little Bear;
‘Tis naught, if you rule a thousand years in good grace,
For all these things will pass and rate no worthy place.
Only virtue and glory, which from virtue flows,
Endures eternally and eternally glows.
He who lives by it is content, though he has naught,
Who dies without it has nothing from the whole lot.

Translated by Michael J. Mikoś

Fraszka wszytko na świecie, fraszka z każdej strony!
Nic to, choć ty masz pałac kosztem wystawiony;
Nic to, że stół zastawiasz hojnie półmiskami;
Nic to, żeć złoto, srebro leży gromadami;
Nic to, że gładka żona i domu zacnego;
Nic to, że mnóstwo wnuków liczysz z boku swego;
Nic to, że masz wsi gęste i wielkie osady;
Nic to, że sług za tobą niemałe gromady;
Nic to, że równia nie znasz dowcipowi swemu;
Nic to, że się ty światu podobasz wszytkiemu;
Nic to, żeć szczęście płynie nieodmiennym torem;
Nic to, choćbyś opatem abo był pryjorem;
Nic to, choć masz papieskie i carskie korony;
Nic to, że cię wyniosło Szczęście nad Tryjony;
Nic to, byś miał tysiąc lat szczęsne panowanie,
Bo iż to wszytko mija, za nic wszytko stanie.
Sama cnota i sława, która z cnoty płynie,
Nade wszytko ta wiecznie trwa i wiecznie słynie.
Tą kto żyje, ma dosyć, choć nie ma niczego,
A bez tej kto umiera, już nic ze wszytkiego.