Within their silent perfect glass
The mirror waters, vast and clear,
Reflect the silhouette of rocks,
Dark faces brooding on the shore.

Within their silent, perfect glass
The mirror waters show the sky;
Clouds skim across the mirror’s face,
And dim its surface as they die.

Within their silent, perfect glass
The mirror waters image storm;
They glow with lightning, but the blast
Of thunder do not mar their calm.

Those mirror waters, as before,
Still lie in silence, vast and clear.

The mirror me, I mirror them,
As true a glass as they I am:
And as I turn away I leave
The images that gave them form.

Dark rocks must menace from the shore,
And thunderheads grow large with rain;
Lightning must flash above the lake,
And I must mirror and pass on,
Onward and onward without end.

Translated by Cecil Hemley.

Nad wodą wielką i czystą
Stały rzędami opoki,
I woda tonią przejrzystą
Odbiła twarze ich czarne;

Nad wodą wielką i czystą
Przebiegły czarne obłoki,
I woda tonią przejrzystą
Odbiła kształty ich marne;

Nad wodą wielką i czystą
Błysnęło wzdłuż i grom ryknął,
I woda tonią przejrzystą
Odbiła światło, głos zniknął.

A woda, jak dawniej czysta,
Stoi wielka i przejrzysta.

Tę wodę widzę dokoła
I wszystko wiernie odbijam,
I dumne opoki czoła,
I błyskawice – pomijam.

Skałom trzeba stać i grozić,
Obłokom deszcze przewozić,
Błyskawicom grzmieć i ginąć,
Mnie płynąć, płynąć i płynąć –

They sleep well here whom Allah loved and kept
     And treasured in his vineyard fair and fine,
Most lustrous of the Orient pearls that shine,
     Which youth found where the waves of passion swept.
Here, where in peace perpetual they have slept,
     A turban beckons where the roses twine,
A banner flutters out in silken line,
     And sometimes here a Giaour’s name is kept.

Oh! roses of this paradise of old,
     The eyes that loved not Allah saw you not,
Nor arms that prayed not eastward could enfold!
     But now a Christian treads this hallowed spot;
Wise Allah, curse not him who bows his head
     Amid the marble shrines of Allah’s dead!

Translated by Edna Worthley Underwood and provided under a Project Gutenberg license.

Tu z winnicy miłości niedojrzałe grona
Wzięto na stół Allaha; tu perełki Wschodu,
Z morza uciech i szczęścia, porwała za młodu
Truna koncha wieczności do mrocznego łona.

Skryła je niepamięci i czasu zasłona,
Nad niemi turban zimny błyszczy śród ogrodu,
Jak buńczuk wojska cieniów, i ledwie u spodu
Zostały dłonią Gaura wyryte imiona.

O wy róże edeńskie! u czystości stoku
Odkwitnęły dni wasze pod wstydu liściami,
Na wieki zatajone niewiernemu oku.

Teraz grób wasz spójrzenie cudzoziemca plami,
Pozwalam mu—”darujesz o wielki Proroku!
On jeden z czudzoziemców poglądał ze łzami.

The flag is listless, limp. It dances not.
As deep the sea breathes from a gentle breast
As any bride who dreams at love’s behest,
And wakes and sighs, then casts with dreams her lot.
Sails hang upon the masts—”useless—”forgot—”
Like folded standards which the warriors wrest
And bring home broken from the battle’s crest.
The sailors rest them in some sheltered spot.

O Sea! within your unknown deeps concealed,
When storms are wild, your monsters dream and sleep,
And all their cruelty for the sunlight keep.
Thus, Soul of Mine, in your sad deeps concealed
The monsters sleep—”when wild are storms. They start
From out some blue sky’s peace to seize my heart.

Translated by Edna Worthley Underwood and distributed according to the Project Gutenberg license.

Już wstążkę pawilonu wiatr zaledwie muśnie,
Cichemi gra piersiami rozjaśniona woda;
Jak marząca o szczęściu narzeczona młoda,
Zbudzi się aby westchnąć, i wnet znowu uśnie.

Żagle, nakształt chorągwi gdy wojnę skończono,
Drzémią na masztach nagich; okręt lekkim ruchem
Kołysa się, jak gdyby przykuty łańcuchem;
Majtek wytchnął, podróżne rozśmiało się grono.

O morze! pośród twoich wesołych żyjątek
Jest polip co śpi na dnie gdy się niebo chmurzy,
A na ciszę długimi wywija ramiony.

O myśli! w twojéj głębi jest hydra pamiątek,
Co śpi wpośród złych losów i namiętnéj burzy;
A gdy serce spokojne, zatapia w niém szpony.

Lithuania, my country! You are as good health:
How much one should prize you, he only can tell
Who has lost you. Your beauty and splendour I view
And describe here today, for I long after you.

Holy Virgin who shelters our bright Częstochowa
And shines in Ostra Brama! You, who yet watch over
The castled Nowogródek’s folk faithful and mild;
As You once had returned me to health, a sick child,
(When by my weeping mother into Your care given,
I by miracle opened a dead eye to heaven,
And to Your temple’s threshold could straightaway falter
For a life thus returned to thank God at the altar)
Thus to motherland’s breast You will bring us again.

Meanwhile, bear my soul heavy with yearning’s dull pain,
To those soft woodland hillocks, those meadows, green, gleaming,
Spread wide along each side of the blue-flowing Niemen,
To those fields, which by various grain painted, there lie
Shimmering, with wheat gilded, and silvered with rye…

Translation by Marcel Weyland

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Panno Święta, co jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną
Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,
Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;
Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,
Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem…