Grey horse, you don’t know: grey horse, you don’t know.
Why are you musing so?
You don’t know the road, don’t know the road
To my darling across the snow.

My love has forsaken you and me.
Without a word she has gone
Unless you find the road to her
We must both search on and on.

Grey horse, we’ll outrun: grey horse, we’ll outrun.
It will be hard to keep pace.
We’ll outrun this wind which is blowing
We shall not rest from our chase.

Grey horse, my heart: grey horse, my heart:
My heart weighs more than I:
For it has lost all thought of hope
And it doesn’t even know why.

Translated by Burns Singer

Siwy koniu, siwy koniu!
Coś tak zadumany?
Nie wiesz drogi, nie wiesz drogi
Do mej ukochanej.

Moja miła nas rzuciła,
Nie wyrzekłszy słowa;
Jak nie znajdziesdz do niej drogi
Zginąć nam gotowa.

Siwy koniu, siwy koniu,
Ciężko tobie będzie,
Przegonimy wiatr, co wieje,
Nie spoczniemy w pędzie.

Siwy koniu, siwy koniu,
Ciężej sercu memu –
Bo straciło już nadzieję,
Samo nie wie czemu!

Pointless your mourning and your toil
Helpless your curses dire
Past forms no miracle can bring
Back from funereal pyre.

The world will not release its grip
On fleeting ghosts of yore
Fire or sword will not bring back
What’s lost forevermore.

One must go forward with the living
Reach for new life, instead
Of placing a bunch of wasted laurels
Stubbornly on one’s head.

You shall not turn the tide of life!
Your anger keep at bay
Pointless your mourning and your toil
The world shall go its way.

Translated by Jan Rybicki

Daremne żale, próżny trud,
Bezsilne złorzeczenia!
Przeżytych kształtów żaden cud
Nie wróci do istnienia.

Świat wam nie odda, idąc wstecz,
Zniknionych mar szeregu;
Nie zdoła ogień ani miecz
Powstrzymać myśli w biegu.

Trzeba z żywymi naprzód iść,
Po życie sięgać nowe,
A nie w uwiędłych laurów liść
Z uporem stroić głowę.

Wy nie cofniecie życia fal,
Nic skargi nie pomogą!
Bezsilne gniewy, próżny żal!
Świat pójdzie swoją drogą.

The brightening flame of truth pursue,
Seek to discover ways no human knows.
With every secret now revealed to you,
The soul of man expands within the new.
And God still bigger grows!

Although you may the flowers of myths remove,
Although you may the fabulous dark disperse,
And tear the mist of fancy from above;
There’ll be no shortage of new things to love,
Farther in the universe.

Each epoch has its special goals in store,
And soon forgets the dreams of older days.
So, bear the torch of learning in the fore,
And join the making of new eras’ lore.
The House of the Future raise!

But trample not the altars of the past!
Although you shall much finer domes erect.
The holy flames upon the stones still last,
And human love lives there and guards them fast,
And them you owe respect!

Now with the world that vanishes from view,
Dragging down the perfect rainbow of delight,
Be gently reconciled in wisdom true.
Your stars, oh, youthful conquerors, they, too,
Will fade into the night!

From Selected Masterpieces of Polish Poetry with translations by Jarek Zawadzki.

Szukajcie prawdy jasnego płomienia!
Szukajcie nowych, nie odkrytych dróg…
Za każdym krokiem w tajniki stworzenia
Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia,
I większym staje się Bóg!

Choć otrząśniecie kwiaty barwnych mitów,
Choć rozproszycie legendowy mrok,
Choć mgłę urojeń zedrzecie z błękitów,
Ludziom niebiańskich nie zbraknie zachwytów,
Lecz dalej sięgnie ich wzrok!

Każda epoka ma swe własne cele
I zapomina o wczorajszych snach…
Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele,
Przyszłości podnoście gmach!

Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,
Choć macie sami doskonalsze wznieść;
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I wy winniście im cześć!

Ze światem, który w ciemność już zachodzi
Wraz z całą tęczą idealnych snów,
Prawdziwa mądrość niechaj was pogodzi —“
I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi,
W ciemnościach pogasną znów!